Processon.o319/2006(I)Datadoacórd.o:X-X-X
(Reclama..oparaconferênciadodespachodorelator)
Assuntos:
–art.o44.o,n.o2,alínea2),daLeideBasesdaOrganiza..oJudiciária
–art.o150.o,n.o1,alíneac),doCPAC
–ac..oemcontenciosoadministrativo
–duplograudejurisdi..o
SUMáRIO
Deacordocomasdisposi..esconjugadasdoart.o44.o,n.o2,alínea2),
daLeideBasesdaOrganiza..oJudiciáriadaR.A.E.M.edoart.o150.o,n.o
1,alíneac),doCódigodeProcessoContenciosoAdministrativodeMacau,
aindaqueovalordeumaac..oemcontenciosoadministrativoexcedaa
al.adadoTribunaldeSegundaInstancia,n.oéadmissívelrecurso
ordinárioparaoTribunaldeúltimaInstancia,doacórd.odaqueleTribunal
quejádecidiuemsegundograudejurisdi..oemrela..oàmesmacausa.
Orelator,
ChanKuongSeng
Processon.o319/2006(I)
(Dareclama..oparaconferênciadodespachodorelatorden.oadmiss.odo
recursoparaoTribunaldeúltimaInstancia)
Autorreclamante:A
Ré:Regi.oAdministrativaEspecialdeMacau
ACORDAMNOTRIBUNALDESEGUNDAINST.NCIADA
REGI.OADMINISTRATIVAESPECIALDEMACAU
I–Poracórd.ode26deOutubrode2006desteTribunaldeSegunda
Instancia(TSI)(oraconstantedefls.1453a1459vdosautos),foi
confirmado,emconferência,odespachodorelatorqueconcluiupela
deser..odorecursojurisdicionalent.ointerpostoporA,dasenten.ade8
deMar.ode2006doTribunalAdministrativoquelhetinhajulgado
improcedentea“ac..oemergentederesponsabilidadecivilcomprocesso
ordinário”(comon.°9/01-ARC(CA)),porelemovidaemOutubrode
2001contraaRegi.oAdministrativaEspecialdeMacau,incasu
processualmenterepresentadapeloMinistérioPúblico.
Inconformado,apresentouaqueleAutororequerimentode
interposi..oderecursoordináriodesseacórd.oparaoVenerandoTribunal
deúltimaInstanciadeMacau(TUI).
Emfacedessepedido,foiexaradoem13deNovembrode2006,o
seguintedespachopelorelatornesteTSI,oraconstantedefls.1464a
1465:
<<Dorequerimentodeinterposi..oderecursoordinárioparaoVenerando
TribunaldeúltimaInstancia,doarestode26/10/2006:
Oart.°44.°,n.°2,al.2),davigenteLeideBasesdaOrganiza..oJudiciária
rezaquecompeteaoTribunaldeúltimaInstanciajulgar“osrecursosdosacórd.os
doTribunaldeSegundaInstanciaproferidos...nasac..esdocontencioso
administrativo...emsegundograudejurisdi..o,quandosejamsusceptíveisde
impugna..onostermosdapresenteleiedasleisdeprocesso”(comsublinhado
aquiposto).
Assimsendo,sóhaveráterceirograudejurisdi..oemcontencioso
administrativoquandoasleisdeprocessooassimditarem.
Incasu,aleideprocessoaplicáveléoC.P.A.C.,cujoart.°150.°,n.°1,al.c),
determinaexpressamenteque“N.oéadmissívelrecursoordinário...Dosacórd.os
dosTribunaisdeúltimaedeSegundaInstanciasquedecidamemsegundograude
jurisdi..o”(comsublinhadotambémaquiposto).
Nestestermosjurídicos,eaindaqueovalordacausanospresentesautosde
ac..odecontenciosoadministrativoexcedaaal.adadesteTribunaldeSegunda
Instancia(videoart.°18.°,n.°2,daditaLeideBases),n.opodehaveroora
pretendidoterceirograudejurisdi..o(sebemqueasupramencionadaalínea2)do
n.°2doart.°44.°tenhadeixadouma“portaaberta”paraisso,massóesóquandoa
leideprocessooassimpermitisse,oquen.ofoineménitidamenteocasodaac..o
dospresentesautos).
Assim,n.oadmitoorecursoordinárioparaoVenerandoTribunaldeúltima
Instancia,doarestode26/10/2006,porestetersidoproferidonesteTribunalde
SegundaInstanciajáemsegundainstancia,e,porisso,tambémemúltimainstancia,
noplanodedireitoactualmentepositivadofalando.
Custasdopresenteincidentepelorecorrente,comduasU.C.detaxadejusti.a
correspondente.
Notifiqueorecorrenteecomuniqueàparterecorridaparaefeitosde
acompanhamentoprocessual.
[...]>>.
Notificado,veioomesmoAutorreclamardessedespachopara
conferência,rogandoaadmiss.odoseurecursoparaoVenerandoTUI,
paraissoargumentando,nasuaessência,que:
<<[...]
7.Adecis.oproferida,emboradaautoriadoTribunaldeSegundaInstanciano
ambitodeumprocessoderecurso(ouseja,proferidanoambitodeumprocessoem
queoTribunaldeSegundaInstanciaestáaconheceremsegundograude
jurisdi..o),
8.éumadecis.oemprimeirograudejurisdi..o.
9.Otribunalde1.ainstancia,n.osepronunciousobreaquest.o,poisconsiderando
asalega..esderecursoapresentadasemtempo,mandousubirorecurso,
10.Eadecis.odaintempestividadedasalega..esésuscitadaedecididapela
primeiravez,noTribunaldeSegundaInstancia.
11.Sendoassim,amatériadoacórd.odoTribunaldeSegundaInstancia,deque
orasepretenderecorrer,aindan.ofoiobjectodereaprecia..oportribunaldegrau
superior,
12.Esóemcasodeamatériadadecis.ojáhaversidoreponderadaouobjectode
pronúnciaporumtribunaldehierarquiasuperioraorecorridoéquesepodefalarde
decis.oemsegundograudejurisdi..o.
13.Desdejásedigaqueéregraprocessualgeraladequeésemprepermitido
recurso,pelomenos,emumgraudejurisdi..odedecis.oqueponhatermoao
processosemsepronunciarsobreoméritodacausa,ou,poroutraspalavrasde
decis.odotribunal“adquem”queseabstenhadeconhecerdorecurso(v.art.s
583.°,638.°e620.°doCPC,embora“incasu”,sujeitaaqueovalorcausa
ultrapasseovalordaal.adadotribunaldoqualserecorre).
[...]
28.Són.oéadmissívelrecursoordináriodoacórd.odoTribunaldeSegunda
Instanciaquedecidaemsegundograudejurisdi..o;
29.Sendo“acontrario”,susceptívelderecursoordináriooacórd.odoTSIque,
pelaprimeiravezsepronunciesobredeterminadaquest.o,portalserumadecis.o
emprimeirograudejurisdi..o;
30.Militandoafavordestainterpreta..o:
-oelementoliteraldoart.150.°,n.°1,al.c),doCPAC;
-oprincípiodeinterpreta..olegaldequeolegisladorsoubeexprimirdaforma
maisadequadanaletradaleiasuainten..o,
-oprincípiodaamplaadmissibilidadederecurso,
-oprincípiodofavorecimentodoprocessoouprincípio“poractione”,dequea
interpreta..oeaplica..odasnormasprocessuaisdeveserfeitanosentidode
favoreceroacessoaotribunaloudeevitarassitua..esdedenega..odejusti.a.>>
(cfr.oteordefls.1467a1467ve1469vdosautos,esic).
Notificadadessareclama..o,aRéficousilente.
CorridosemseguidaosvistospelosMm.°sJuízes-Adjuntos,cumpre
agoradecidirdareclama..odoAutor,nostermosdon.°2doart.°153.°do
CPAC.
II–Tomandoemcontaoselementosacimacoligidosdosautos,éde
verqueestáemcausaumaquest.oeminentementejurídica,paracuja
solu..oopinamosserdeconfirmarodespachoorasobreclama..o,aliás
emsintoniacomoentendimentojurisprudencialjásubscritonoacórd.o
desteTSI,proferidoem15deJaneirode2004noambitodoProcesson.°
85/2003(A),eminutadopelomesmorelator,apropósitodeumcaso
semelhanteaopresente.
Naverdade,sendoindubitavelmenteaplicávelàac..osubjacenteaos
presentesautosrecursóriosoCPACcomoacorrespondente“leide
processo”,comprevalênciasobreoutrasleisdeprocessoemtudoquese
encontreneleespecialmenteregulado,eestandoesteTSI,aoemitiro
arestodequeoAutorpretenderecorrerordinariamenteparaoVenerando
TribunaldeúltimaInstancia,adecidirnitidamenteemsegundograude
jurisdi..oemrela..oaumamesmacausaouprocesso,háqueobedecer
naturalmenteaocomandodaalíneac)don.°1doart.°150.°daquele
diplomaadjectivoquen.opermiteorecursoordináriodosacórd.osdo
TribunaldeSegundaInstanciaquedecidamemsegundograudejurisdi..o,
sebemquesejadeadmitir,noplanododireitoaconstituir,umaeventual
reformadaleiqueacolhaatesejurídicaorasustentadapeloAutorna
reclama..overtente.(Aliás,énestedevidosentidoquesedeveinterpretar
os3.°e4.°parágrafosdafundamenta..ojurídicadoAcórd.ode19de
Janeirode2006desteTSI,noProcesson.°218/2005-A,ent.odoutamente
relatadopeloMm.°JuizColegaJoséMariaDiasAzedo,eorareferenciado
peloAutoremabonodasuatese,sendocertoqueo5.°eúltimoparágrafo
dessamesmafundamenta..ojurídican.opassadeumaobserva..oprática
apenasquantoaonúmerodevezesde“pronúnciadaquest.o”nopróprio
TSI).
Naufraga,pois,areclama..osubjudice.
III–Dest’arte,acorda-seemjulgarimprocedenteareclama..o,com
consequenteconfirma..ododespachodorelatorden.oadmiss.odo
pretendidorecursoparaoVenerandoTribunaldeúltimaInstancia.
Custasdopresenteincidente(relativoàn.oadmiss.odorecurso)pelo
Autor,comquatroUCdetaxadejusti.acorrespondente.
Macau,11deJaneirode2007.
____________________________
ChanKuongSeng
(Relator)
____________________________
Jo.oAugustoGon.alvesGildeOliveira
(PrimeiroJuiz-Adjunto)
____________________________
LaiKinHong
(SegundoJuiz-Adjunto)